Kereviz
KEREVİZ
Kereviz, ülkemizde üretim ve tüketim alışkanlığı çok fazla olmayan bir sebze türüdür. İki yıllık bir bitki olup, birinci yıl kök kerevizin yumru şeklindeki patatesi andıran kökü teşekkül eder, ikinci yılda çiçeklenip tohum bağlar. Ancak bu tür içinde yer alan ikinci grup olan sap **** yaprak kerevizlerinde yumru meydana gelmez.
ÖNEMLİ BİR TIBBİ BİTKİDİR
Yüzyıllarca tıbbi bitki olarak yetiştirilen kerevizin sebze olarak kültüre alınması diğer sebzelerden oldukça sonraya rastlanmaktadır. Bugün hem halk arasında hem de modern tıpta, kerevizin yapısında bulunan vitamin ve diğer maddeler nedeniyle iştah açma, sinirleri yatıştırma böbrek ve mafsal hastalıklarında kullanılabilen şifalı bir bitki olduğunda birleşilmektedir.
KENDİNE HAS KOKUSU İLE TANINIR
Kerevizin bünyesindeki eterik yağlardan dolayı yaprak, kök ve tohumunda kendine has bir koku vardır. Bu koku bazı tüketicilerin beğenisini toplarken, bazıları bu kokuyu beğenmemektedir.
NEMLİ DENİZ KIYILARINI SEVER
Kereviz bitkisi ılık ve serin iklimleri sever. Nemli deniz kıyılarında ve kuvvetli topraklarda bol mahsul verir. soğuklara karşı oldukça dayanıklı olduğu halde sıcak ve kurak şartlardan hoşlanmaz. En iyi geliştiği iklim, nispeten serin ve yağışın gelişme periyodu içinde muntazam dağıldığı iklimlerdir.
TINLI-KUMLU TOPRAK İSTER
Kerevizin tercih ettiği topraklar, derin ve süzek, humus ve besin maddelerince zengin, tınlı-kumlu topraklardır. Bunun yanı sıra iyi drene edilmiş turbiyer topraklar da kereviz ziraatı için elverişlidir.
İYİ BİR TOPRAK HAZIRLIĞI
Kereviz ziraatında toprak altındaki yumru şeklindeki kökler ile toprak üstü aksamın iyi bir gelişme gösterebilmesi için toprağın çok iyi hazırlanması gerekir. Bu bakımdan toprak oldukça derin işlenmeli taş, tezek ve diğer yabancı maddeler temizlenerek iyi tesviye edilmelidir.
BİRAZ FAZLA GÜBRE İSTER
Kereviz toprakta uzun müddet kaldığından ve oldukça fazla besin maddesi kaldırdığından, yetiştirilen yerin organik madde ve diğer besinlerce zengin olması gerekir. Bu nedenle dekar başına 3-4 ton kadar iyi yanmış çiftlik gübresini fidelerinin dikiminden önce toprağa yaymak gerekir. Buna ek olarak, toprak analizi yapılmamışsa yine dekar başına 30 kg süperfosfat, 20 kg amonyum sülfat, 25-30 kg da potasyum sülfat gübreleri verilir. İyi bir kök gelişimi için azotlu gübrenin gereğinden fazla verilmemesine dikkat edilmelidir.
FİDE YETİŞTİRMEK ÖZEN İSTER
Yetiştirme işi fide üretimi ile başlar. Bölge iklimine göre Şubat ile Nisan arasındaki dönemde hazırlanan soğuk yastıklara m2 ye 1 gram hesabı ile serpme ya da çizgiye ekim yapılır. Ekim yüze olup, kapak atılmaz, tırmıkla çok hafif karıştırmak yeterlidir. Tahta tokmakla bastırılıp süzgeçli kova ile sulanır. 15-20 günde çimlenen tohumlarda gerekli bakım işleri yapılır.
FİDELER MASURALARA DİKİLİR
Fideler yastıkla gelişirken bir taraftan da esas yetiştirilme yerleri hazırlanır. bunun için dikim yapılacak parsel gübrelenip bel veya pullukla derin olarak işlenir. kesekler dağıtılır, yabancı maddeler temizlenir, tırmıkla yüzü düzlenir. Çift sıralı yetiştirilecekse 50-60 cm genişliğinde, tek sıralı yetiştirme yapılacaksa 30 cm genişliğinde masuralar hazırlanır.
FİDELER 4-5 YAPRAKLI OLUNCA DİKİLİR
Masuraların hazırlanmasını takiben Haziran-Temmuz aylarında yastıklarda 4-5 yapraklı olan gelişmiş fideler yerlerinden sökülür. Fidelerin sökümden zarar görmemesi için bir gün önce bol su ile sulanmalıdır. Dikimi yapılacak fidelerin kök ve yaprakları makas veya bıçakla budanır. Dikimler 30 cm sıra üzeri mesafe ile çepinlerle yapılıp, toprak hafif sıkıştırılır ve hemen can suyu verilir.
KARIŞIK SEBZECİLİK ŞEKLİNDE ÜRETİLEBİLİR
Yazlık hıyar, domates, biber ve patlıcan bitkilerinin arasına kereviz fidelerini dikmek mümkündür. Ancak bu yöntem daha çok amatör üreticilere tavsiye edilebilir. Dikimden 3-4 hafta sonra yabani otları ayıklamak ve toprağı kabartmak maksadıyla ilk çapa yapılır. Çapalama ot yoğunluğuna göre 2 veya 3 kez daha yapılır. Yaz boyunca düzenli sulamaya devam edilir.
6-7 AY SONRA HASAT
Kök kerevizlerinde uygun şartlarda tohum ekiminden itibarın 6-7 ay sonra hasada başlanır. Faydalanılan kısım yumru şeklindeki kökler olduğundan bu köklerin koflaşmadan hasat edilmesi gerekir.
Kerevizler çapa ile gevşetilip, elle çekmek suretiyle çıkarılır. Boğaz kısımları kesilir, iyice yıkanır, alt ve yan kısımdaki ince kökler de temizlenir. Naylon torba, kasa ya da küçük çuvallarla satışı yapılır.
DEKARA 2-3 TON KEREVİZ
Kış mevsimi ılık geçen yerlerde kök kereviz parti parti topraktan çıkarılır. Kışı şiddetli ve donlu geçen yerlerde ise, kerevizlerin hepsi sökülür; ya toprak altındaki silolarda veya mahzenlerde saklanır. lyi bir tohum ve uygun yetiştirme şartlarında dekardan 2500-3000 kg kök kereviz alınabilir.
SAP KEREVİZ
Ülkemizde yaygın üretimi olmayan sap kereviz veya yaprak kereviz sadece yaprak ve sapları için üretilir ve kök oluşturmaz. Yetiştirme şekli kök kerevizinde olduğu gibidir.